Mahalli genel seçimlerine 4.5 ay gibi bir süre kaldı. Geri sayım tüm hızıyla devam ediyor. Şanlıurfa Büyükşehir oldu ve ilk kez Büyükşehir Belediye Başkanını da 30 Mart 2014 Pazar günü seçecek.
Peki, Büyükşehir olmamız hesabı ile Şanlıurfa’mızın kazanımları neler olacak? Değişim nerelerde olacak? Büyükşehir’in Şanlıurfa’mıza getireceği yenilikler, kazanımlar neler olacak? İşte bugün sizlerle bu soruya cevap bulabilmek adına yaptığım analizi paylaşıyorum.
****
Tarihin sıfır noktasında yer alan be günümüzde il geneli nüfusu iki milyona merdiven dayamış olan 13 ilçesi ile tarih ve kültür şehrinin yanı sıra Peygamberler kenti olarak anılan Şanlıurfa’mız göç almaya devam eden ülkemizdeki yegâne illerden birisidir desem yanılmış olamam her halde.
On üç bin yıllık bir geçmişe sahip olan ve ne yazık ki günümüzde kimi etkin unsurlarını kaybetmiş olan Şanlıurfa’mız günümüzde büyüyerek Büyükşehir oldu. Büyükşehir olması kesinleşen Şanlıurfa’mızda neler değişecek?
İlimizi Büyükşehir statüsüne kavuşturmasıyla birlikte Urfa’nın geleceği için açılmış olan yeni bir pencere ve büyük bir fırsat kapısının sevincini ve heyecanını yaşarken, vatandaşlarımızın da haklı bir merak içinde olduğu “Büyükşehir ne getirecek ne götürecek?” hususunda aydınlanmalarını sağlamak adına bilgilendirme çalışması yaptım.
Yerel Yönetimleri güçlendirmek ve demokratik bir işleyiş kazandırmak için İlimizin de içinde olduğu 13 İli Büyükşehir yapan 6360 Sayılı Yasayı çıkarmakla eklenmiştir. Bu yasayla birlikte Yerel Yönetimlerimiz bir adım daha ileri demokrasiye ve bir adım daha ileri imkânlara kavuşmuştur.
****
BÜYÜKŞEHİRİN URFA’YA GETİRECEĞİ YENİLİKLER VE KAZANIMLAR BÜYÜKŞEHİR NEDİR?
Büyükşehir Belediyesi; Nüfusu yoğun kentlerde belediye hizmetlerinde bütünlüğü sağlamak, hizmetlerin tek noktadan koordinasyonunu sağlıklı bir şekilde sürdürmek ve belediyeler arasında eşgüdüm sağlamak amacıyla kanunla oluşturulan idari ve mali özerkliğe sahip tüzel kişiliktir.
BÜYÜKŞEHİR YASASIYLA BİRLİKTE NE TÜR DEĞİŞİKLİKLER OLDU?
1- Yasayla birlikte artık İl Özel İdareleri ve Meclisi kapatılarak tüm yetki ve sorumlulukları ve taşınır, taşınmaz tüm varlıkları ile birlikte Büyükşehir Belediyesine devredilmektedir. Böylece köylere hizmetleri artık Büyükşehir Belediyesi götürecektir.
2- İl Özel İdaresinin kapatılmasıyla birlikte bir şehirde iki meclis (hem belediye hem de özel idare il genel meclisi) dönemi kapanacağı için artık tek meclis yani Büyükşehir Meclisi kurulacak.
Zaten Büyükşehir Meclisinde hem İlçe Belediye Başkanları üye olarak bulunacağı ve hem de her İlçesinin nüfusuna göre mecliste üye sayısı olacağı için kırsal kesimin ihtiyaç duyacakları hizmetler de bu meclis tarafından tek çatı altında belirlenecek ve Büyükşehir Belediyesinin güçlü imkân ve hizmetleriyle kırsal kesime çok daha hızlı ve şehir merkezinin aldığı çeşitlerde geniş hizmetler gidecektir.
3- Urfa’da mevcut olan Belde Belediyeleri kapatılarak tüm yetki ve sorumlulukları ve taşınır, taşınmaz tüm varlıkları ile birlikte bağlı oldukları İlçe Belediyelerine devri yapılacak. Böylece belde belediyeleri tek mahalle olarak bağlı oldukları ilçe belediyesine katılmaktadır.
4- Köylerin tamamı mahalleye dönüştürüldü. Böylece her köy kendi bağlı olduğu ilçenin bir mahallesi olacak ve bazı hizmetleri İlçe Belediyesinden, Bazılarını da Büyükşehir Belediyesinden alacak. Burada amaç şehirdeki yaşam hakkının köylerde de oluşturulmasıdır.
5- Şanlıurfa Merkezde Eyyübiye, Haliliye ve Karaköprü olmak üzere üç adet yeni İlçe kuruldu.
6- Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım ve hizmetlerinin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve koordinasyonu, acil çağrı, afet ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonu ve yürütülmesi, ilin tanıtımı, gerektiğinde merkezi idarenin taşrada yapacağı yatırımların yapılması ve koordine edilmesi, temsil, tören, ödüllendirme ve protokol hizmetlerinin yürütülmesi, ildeki kamu kurum ve kuruluşlarına rehberlik edilmesi ve bunların denetlenmesini gerçekleştirmek üzere valiye bağlı olarak Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kurulacak.
BÜYÜKŞEHİRİN SINIRLARI NERELERİ KAPSIYOR?
Büyükşehir Yasasıyla birlikte Urfa’nın Sınırlarının tamamı yani 13 ilçemiz (üç yeni ilçeyle birlikte) yüzlerce köylerimiz ile merkez ve tüm ilçeler dahilindeki mahalleler artık Büyükşehir Belediyesinin hizmet sınırlarına dahil oldu. Dolayısıyla Urfa’da il genelinde yaşayan 2 milyona yakın vatandaşımız artık Büyükşehir Belediyesine bağlı olarak hizmet alacak.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ HANGİ FAALİYET VE HİZMETLERİ YÜRÜTECEK?
Büyükşehir belediyesi İl sınırlarının tamamında geçerli olmak üzere öncelikle İlçe belediyeleri arasındaki uyum ve koordinasyonu sağlamak, denetlemek, kentin tüm belediye hizmetlerini organize ve idaresini sağlamak, yerel kaynakları yönetmek ve oluşturmak, kentsel dönüşüm, İmar, su, kanalizasyon, arıtma tesisleri, katı atık tesisleri, yolcu ve yük terminalleri, mezbahane, itfaiye, yol, bulvar, cadde, park, otopark, yeşil alan, toptancı halleri, karla mücadele, ulaşım ve trafik hizmetleri, mezarlık hizmetleri, toplum yararına faaliyet sahaları açmak ve desteklemek, sosyal destek hizmetleri sağlamak, gerektiğinde destekleyici sağlık hizmetleri alanları açmak, sportif faaliyet alanları açmak, desteklemek, aktivitelerde bulunmak, cami inşa etmek, tarihi, sanatsal, kültürel ve turistik alanlarda kompleks yapmak, proje ve çeşitli destek hizmetlerinde bulunmak gibi hizmet ve faaliyetlerden sorumludur.
YENİ DÜZENE GÖRE İLÇE BELEDİYELERİ HANGİ HİZMETLERİ YÜRÜTECEK?
Büyükşehir Belediyesi ilçe ve köylerde alt yapı, su, kanalizasyon, arıtma, sulama, yol, cadde bulvar, karla mücadele, itfaiye gibi hizmetleri yapacağı için ilçe belediyeleri ise kaynaklarını bu tür ağır giderlere harcamak gibi bir yükten kurtularak, İlçe sınırlarındaki zabıta hizmetlerinden, mahalle aralarındaki yolların yapımından, temizlik hizmetlerinden, ilaçlama hizmetlerinden, yapıların imara uygun ruhsatlandırmadan ve denetiminden, müesseselerin izin ve ruhsatlarından, denetimden, park ve yeşil alanlardan, sosyal ve kültürel hizmetler, sosyal destek hizmetleri gibi hizmetlerden sorumlu olacak.
EYYÜBİYE, HALİLİYE İLE KARAKÖPRÜ İLÇELERİNDE YENİ İDARE BİRİMLERİ DE OLUŞACAK MI?
Evet, Her ilçede olduğu yeni kurulan Eyyübiye, Haliliye ile Karaköprü ilçelerimizde de yeni kamu idare birimleri kurulacak bu birimler; Kaymakamlık, İlçe Emniyet Müdürlüğü, Maliye, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, İlçe Sağlık Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Politikalar İlçe Müdürlüğü, İlçe Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Diyanet İlçe Müdürlüğü ve İlçe Tapu ve Kadastro Müdürlükleri olacaktır.
Urfa Merkezde ikamet eden vatandaşımız normal ilçede yaşayan bir vatandaşımız gibi, kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkisini önce bağlı olduğu ilçe teşkilatıyla sürdürecektir. Yani diyelim ki tapuda bir işiniz varsa direkt il tapu müdürlüğüne değil de önce ilçe müdürlüğüne başvuracaksınız, Tarım Müdürlüğünde bir işiniz varsa önce yeni ilçe tarım müdürlüğüne başvuracaksınız böylece normal ilçelerdeki kamu düzeni nasıl işliyorsa yeni ilçelerimizde de aynı şekilde işleyecektir. Merkezdeki İl Müdürlükleri ise İlçelerin koordinasyonunu sağlayacak.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN GELİR VE BÜTÇESİ NE ŞEKİLDE OLACAK?
Türkiye’de yerel yönetimler için genel bütçeden her zaman en büyük payı bildiğiniz gibi Büyükşehir Belediyeleri almıştır. Büyükşehir Belediyeleri hem genel bütçeden hem de kendi illerindeki gelir vergilerinden %5 pay alırken, yeni yasayla birlikte bu pay şimdi %6 oranına yükseltildi. Dolayısıyla Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi şu anki gelir tablosundan kat be kat daha fazla gelir sahibi olacaktır. Tabi bu gelirlerin dışında bir de çeşitlenerek artacak kendi öz gelirleri de hesaba katıldığında netice itibarı ile Urfa Büyükşehir Belediyesi çok ciddi oranlar da gelir sahip olacaktır. Bunun dışında Büyükşehir Belediyesinin İlk faaliyet yılında kurulum giderleri ve yatırım eşitliğini sağlamak adına normalinde genel bütçeden ilk yıl alacağı ödeneğin sadece ilk yıla mahsus olmak üzere 3 kat fazlasını alacak.
İLÇE BELEDİYELERİNİN GELİRLERİ NE ŞEKİLDE OLACAK?
İlçe Belediyeleri de Büyükşehir belediyesinden nüfus ve yüzölçümüne göre pay alacaktır. Elbette ilçe belediyelerinin de gelirleri ciddi oranda artacaktır.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN İDARİ YAPISI NE ŞEKİLDE OLACAK?
Büyükşehir Belediyesiyle birlikte bünyesinde birçok yeni birim kurulacak ve geniş bir idari teşkilata ve kadroya sahip olacaktır. Genel Sekreterlik, Daire Başkanlıkları, Müdürlükler şeklinde yapılanacak olan Büyükşehir Belediyesinin Ulaşım Koordinasyon Merkezi(UKOME), Alt Yapı Koordinasyon Merkezi(AYKOME) gibi birimleri olacaktır. Bunun haricinde bazı hizmetler için de yeni belediye şirketleri olacaktır.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN PERSONEL SAYISI ARTACAK MI?
Büyükşehir belediyesi onlarca yeni birimden oluşacağı ve hizmet sınırları da İlin tamamını kapsadığı için binlerle ifade edilecek sayıda yeni personel istihdam edilecektir
YEREL SEÇİMLERDE VATANDAŞ OYUNU NASIL KULLANACAK?
Bütün ilçeler ve köyler Büyükşehir için oy kullanacak. Köy ve ilçelerde yaşayan vatandaşlarımız Belediye seçimlerinde iki adet oy kullanacak. Birisini Büyükşehir için, diğerini de bağlı olduğu ilçe belediyesi için kullanacak.
KÖYLERDEKİ YAPILAR RUHSATA TABİ OLACAK MI?
Evet, köyler artık mahalle olduğu için köylerdeki yapılar da ruhsata, denetime ve izne tabi olacak. Ama ilk hizmet döneminde mevcut yapıların tamamına ücret alınmadan ruhsat verilecek. Yalnız köylerde yeni yapılacak yapılar ruhsata tabi olacak. Büyükşehir belediyesi kırsal kesimde her yerleşim alanının dokusuna uygun tip mimari projeler üretecek ve kırsal kesimdeki vatandaşlarımıza bu projeleri isteyene ücretsiz verecek. Köylerde belediye vergi ve harçları İlk 5 yıl süreyle alınmayacak su ücreti ise ilk 5 yıl en düşük su tarife ücretinin %25 i alınacak.
ŞANLIURFA BÜYÜKŞEHİR OLMASIYLA URFA BU YENİLİKTEN NASIL ETKİLENECEK?
BİR: Öncelikle Artık Urfa denildiğinde sadece şehir merkezi anlaşılmayacaktır. İlçeleriyle köy be mahalleleri ile birlikte bir bütün olarak anlaşılacaktır. Çünkü artık Urfa’nın tüm yerleşim alanları aynı hizmetlerden ve aynı yatırımlardan yararlanacaktır. Tüm şehir tek vücut olarak Büyükşehir Belediyesine bağlanacak ve tek vücut hizmet alacaktır.
İKİ: İl geneli Belediye hizmetleri tek elden ve daha koordineli yürütülecektir.
ÜÇ: Şehir İmarlaşması ve modern şehir yapılaşması sağlanarak düzensiz yapılaşma ve çarpık kentleşmenin önüne geçilecek
DÖRT: Belediye hizmetleri tüm İl sınırları dâhilinde standart bir hale gelecektir.
BEŞ: Şehir içerisinde yapılması mümkün olmayan bazı sektörler yatırımlarını ilçelere hatta köylere yapacaktır.
ALTI. Yatırımlar açısından en başta psikolojik avantajları olacaktır. Tabi bu psikolojik avantajlar bölgenin huzuru inşa edilmedikçe yine fayda sağlamaz.
YEDİ: Büyükşehir’in yatırımları çekmek için birçok avantajları olacak. Bunlar başta psikolojik avantajlardan, kentin yeni imajına ve güçlü yerel yapısına kadar elde edeceği tüm avantajlar yatırımlar için çekici bir hale gelecek.
SEKİZ: Urfa - Merkezde gerek yeni üç ilçenin kurulması ve gerekse de Büyükşehir Belediyesinin Sınırlarının genişlemesi etkisiyle kentimizde ticari hayat canlanacak, yeni yatırımlar yapılacak, yeni sektörler oluşacak, inşaatlar yapılacak, gayrımenkul piyasası hareketlenecek
DOKUZ: Urfa tümüyle cazibe merkezine dönüşecek
ON: Kentin bütünsel planlaması sayesinde atıl kaynaklar aktif hale gelecek
ON BİR: Urfa’ya yeni gelir ve istihdam kapıları açılacak
ON İKİ: Basit usul vergisine tabi esnaflarımız gelir vergisine geçecek. Bu belki basit usul vergiye tabi esnafımız için ilk etapta bir sıkıntı oluşturacağı gibi görünse de aslında kentte oluşacak yeni hareketlenmeden faydalanacak olmaları bu sorunu da giderecektir.
ON ÜÇ: Sportif yatırımlar ve faaliyetlere önem artacak
ON DÖRT: Tarım alanları, su kaynakları, tarihi alanlar Nazım İmar Planına uygun kullanılacak
ON BEŞ: Büyükşehir Belediyesi ulaşım alanında sağlayacağı disiplinle halkın daha ucuz ve daha kaliteli hizmet satın alması sağlanacağı gibi aynı zamanda toplu taşıma ve servis araçlarının kontrolü bir merkezden yapılacak böylece standartlara uymayan araçların bu alanda hizmet vermesinin önüne geçilecektir
ON ALTI: Büyükşehir Belediyesi halk ekmek benzeri halkın temel ihtiyaçlarını karşılayacak tesisler kurabilecektir.
ON YEDİ: Daha önce kısıtlı imkânlarından ötürü ilçe belediyelerinin yapamadıkları Su, kanalizasyon ve arıtma tesisi gibi pahalı yatırımlar artık İlçe belediyelerinin gündeminden çıkacağı için bu defa ilçe belediyeleri rahatlıkla ilçenin sosyal ve kültürel yaşamı ile ilgili konularda kaynaklarını kullanabilme ve bu yönleri geliştirme imkânı elde edecektir.
ON SEKİZ: Gıda bankaları, halk ekmek fabrikaları, turizm işletmeleri v.s gibi birçok sosyal alanlarda hizmet sunacak, yatırım yapacak ve işletebilecektir...
Yeniden buluşmak dileği ile…
